BFC - Program i proces certifikacije općina i gradova

Sarajevska regionalna razvojna agencija SERDA jedna je od članova Mreže za povoljno poslovno okruženje Federacije Bosne i Hercegovine čiji je cilj stvaranje i unapređenje povoljnog poslovnog okruženja na nivou lokalnih samouprava u Federaciji Bosne i Hercegovine. Ostali članovi Mreže su Ministarstvo razvoja, poduzetništva i obrta FBiH, agencije NERDA, REZ, i REDAH i Privredna komora Federacije BiH. Mreža implementira projekt Certifikacija općina sa povoljnim poslovnim okruženjem u Jugoistočnoj Evropi BFC SEE, a projekt podržavaju Njemačka agencija za međunarodnu saradnju (GIZ), kroz projekat Otvoreni regionalni fond za modernizaciju općinskih usluga u Jugoistočnoj Evropi i Švicarska agencija za razvoj i saradnju (SDC). Osoblje SERDA je angažovano u procesu certifikacije kao evaluator i verifikator.

Program certifikacije općina sa povoljnim poslovnim okruže­njem je instrument koji omogućava ocjenu kvaliteta lokalnih zajednica u pogledu investicionih potencijala, infrastrukture, usluga i informacija koje nude potencijalnim investitorima i po­stojećoj privredi/gospodarstvu. Certifikat o povoljnom poslovnom okruženju predstavlja svojevrsnu garanciju investitorima da određena lo­kalna samouprava pruža visok nivo usluga kompanijama u sve tri faze značajne za razvoj biznisa:

(a) predinvesticiona,

(b) investiciona i

(c) post-investiciona

Lokalna samouprava, odnosno lokalna administracija mora u svim navedenim fazama da bude pouzdan partner privatnom biznisu, tako što će svojim aktivnostima obezbjeđivati najviši standard usluga, što ulagači i očekuju. Samo na taj način gradovi i opći­ne biće prepoznati kako od strane postojećih privrednika koji već posluju na teritoriji općine, tako i od strane investitora kao atrak­tivne destinacije za nove projekte. Nova ulaganja pretpostavka su za nova zapošljavanja, a nova radna mjesta osnovni i najvažniji preduslov za unaprjeđenje životnog standarda građana.

Program vrši i procjenu kvaliteta usluga i informacija koje se pru­žaju kao podrška privrednicima/gospodarstvenicima, kao i efikasnost procesa koji su u vezi sa poslovnom klimom. Konačno, certifikacija mjeri obim investicionih mogućnosti i način na koji se te mogućnosti koriste.

BFC SEE je osmišljen kao putokaz ka aktivnostima koje će omo­gućiti lokalnoj samoupravi potpunu organizovanost i efikasnost u pružanju informacija ka privredi/gospodarstvu, kao i u korišćenju istih za određi­vanje konkurentskih prednosti.

Program certifikacije ujedno ima za cilj da unaprijedi saradnju svih aktera koji su uključeni u proces privlačenja i realizacije investici­ja, kao i da promoviše standarde koji utiču na kreiranje povoljne poslovne klime. Dakle, kvalitetnija interna organizacija gradskih/ općnskih administracija, kao i eksterna prepoznatljivost od stra­ne investitora i drugih zainteresovanih aktera, glavne su pred­nosti koje lokalne samouprave ostvaruju pristupanjem BFC SEE procesu. Unaprijeđeni kvalitet rada lokalnih samouprava će pored sticanja certifikata o povoljnom poslovnom okruženju, omogućiti gradovima i općinama implementaciju kvalitativno drugačijeg i boljeg načina rada lokalnih službi.

Ciljevi Programa obuhvataju, ali se ne ograničavaju na:

• Jačanje kapaciteta gradova i općina za privlačenje investicija i podršku lokalnom privrednom sektoru

• Obezbjeđivanje stabilnog i mjerljivog poslovnog okruženja

• Utvrđivanje primjera najbolje prakse

• “Korak po korak” vodič ka daljim poboljšanjima

• Izgradnja svesti privrednika o mogućnostima i potencijalima koje pružaju gradovi/općne

• Definisanje jedinstvenog i standardizovanog pristupa, kako ka novim, tako i ka postojećim preduzećima/investitorima

• Uvođenje inovacija u načinu na koji se promovišu lokalni po­tencijali

• Pronalaženje konkretnih rešenja za poboljšanje poslovnog okruženja.

Certifikacija gradova/općina podrazumjeva ispunjenje određenih standarda, tj. svojevrsnu garanciju da će postojeći privrednici, kao i potencijalni investitori, dobiti usluge i informacije na način koji olakšava poslovanje i aktivnosti koji spadaju u nadležnost lokal­nih samouprava. Certifikat znači da je lokalna samouprava doku­mentovala da su procesi i usluge koje sprovodi u svom radu u skladu sa kriterijumima koji su definisani kao proces certifikacije. Dodatno, to znači da privrednici mogu očekivati i određenu po­moć i partnerski odnos grada/općine, kada su u pitanju i poslovi i procedure koje spadaju u nadležnosti institucija koje deluju na republičkom nivou.

Namjera kreatora Programa certifikacije je da kroz implementaciju procesa i svečanu dodjelu certifikata podstaknu lokalne samou­prave da preduzmu proaktivan pristup ka promociji sopstvenih investicionih potencijala i privlačenju ulaganja. Kriterijumi za cer­tifikaciju predstavljaju neku vrstu podsjetnika o tome šta sve je­dan grad/općina treba da razvija kao sopstveni kapacitet, kao i o tome koji operativni segmenti lokalne administracije moraju biti u potpunosti funkcionalni. Krajnja posledica implementacije pro­cesa certifikacije u određenoj lokalnoj samoupravi jeste povećana konkurentnost za privlačenje investicija u odnosu na gradove/ općine unutar i van granica zemlje.

BFC SEE predstavlja jedinstvenu inicijativu u regionu jugoistočne Evrope, koja utiče na kreiranje brže i efikasnije administracije, koja treba da otkloni prepreke za ubrzani razvoj privrede, omogući bolje investicione rezultate i uvođenje novih tehnologija, kreiranje novih radnih mj esta i opštu modernizaciju društva. Ovakve inicijative su važne i za stvaranje dobre reputacije regiona, u vremenu kada sve zemlje u širem okruženju ulažu značajne napore ka ekonomskom razvoju.

Cjelokupan postupak certifikacije gradova i općina sa povolj­nim poslovnim okruženjem osmišljen je da bude održiv. On se ogleda kako u tome da jednom uspostavljene kvalitetne procedure i postupci u lokalnoj (gradskoj/općinskoj) administra­ciji nastavljaju da funkcionišu u narednom periodu, tako i u či­njenici da je rok važenja/trajanja certifikata ograničen (2 godine).

Vrijeme potrebno gradu/općini da ispuni kriterijume i stekne certfikat se razlikuje od slučaja do slučaja. Sam tok procesa certfi­kacije se može predstaviti kroz sljedeće osnovne faze: 

1) Faza evaluacije (do 4 mjeseca)

2) Faza implementacije (do 6 mjeseci)

3) Faza verifikacije i certifikacije (do 2 mjeseca)

4) Promocija

5) Nadzorna provjera (do 1 godine od sticanja certifikata)

6) Recertifikacija (2 godine od sticanja certifikata).

Nakon upoznavanja sa programom, pojedinačnim koracima i preduslovima, lokalna samouprava donosi odluku o svom učešću koja rezultira potpisivanjem Ugovora o saradnji na Programu cer­tifikacije.